Spring naar inhoud

Tijdens het Nederlands Film Festival 2017 draait in Louis Hartlooper een serie exclusieve films in het Forum van Regisseurs. 

Beyond Index van kunstenaar Gerald van der Kaap heeft geen gangbare structuur. De film is heel anders dan anders. Zijn werk is omvangrijk. Hij is zelf ook groot. Hij uit zich in alle disciplines, muziek, video, lay-out, foto’s. Metershoge foto’s binnen en buiten. Binnenkort ook in het nieuwe Amsterdamse RAI metrostation. Beyond Index is zijn eerste lange film die het minder moet hebben van vertelling en meer van oog en oor. De soundtrack, deep-house van de Berlijnse groep Âme, zoemt door je oren.

In de film draait het om de vragen: wat is echt, wat is nep? De locatie is een Chinese schilderijen-kopieerfabriek. Grote voorraden beroemde, figuratieve westerse voorstellingen worden hier nageschilderd door jonge schilders. Onder wie kunststudente Fang. Ze heeft het uiterlijk van een Chinees poppetje. Aan dit gangbare kopieerwerk – Van Goghs Zonnebloemen – worden door Van der Kaap abstracte en Zero schilderijen uit de jaren 60 toegevoegd. ZERO —het begin of het eind, bevrijding van vorm in herhaling, monochromie – was hier nog onbekend. Tot Fang glimmende centen op een stof plakt. Het is een replica van de centen-reliëfs van kunstenaar Jan Henderikse. Daar verschijnt ook Yves Klein als een mysterieus figuur die zijn eigen blauw creëerde. Het intense Yves Klein blauw als een oneindige blauwe lucht, bestaat in Chinese steden feitelijk niet. De luchten worden omfloerst door een laag smog als een vitrage. Het gemis aan scherpte, aan blauw, wordt hier ingevuld. Het intrigerende eindbeeld is een verwijzing naar Kleins 'Sprong in de leegte', waarin een hoofdpersoon zich uit bevrijdt in een ultiem vliegend stilgezet trucagebeeld. Wat is echt?

De telefoon is een extra karakter die berichtjes zendt. Soms is het een citaat, of iets dat zich tijdens het filmen voordoet. Zo zit de film vol spontane invallen als een Godard film. Het zal een heksentoer zijn geweest voor cast en crew om Van der Kaap hierin te volgen. Dit beaamde productie medewerkster Bernet Crucq na de voorstelling. Maar niet en public.

Beyond Index is kennelijk nooit af. Van der Kaap is alweer bezig aan een nieuwe versie. Daarin zal Pail Groot een commentaar inspreken. In alles wijkt deze film af, tot en met de titels. Als kunstenaar is Van der Kaap vrij. Dit is een opdracht van Mondriaan Fonds en Filmfonds. Gepresenteerd door producent Interakt als een bioscoopfilm van 83 min., waagt tot nu toe geen filmdistributeur zich aan dit kunstwerk als een film less ordinary.